Dark Blue Notes

Morten Schantz 1980 Danimarka doğumlu bir piyanist ve kompozitör. Piyanoyla tanışması henüz ergenken 90’ların sonlarına denk gelmiş. 2005`de kurduğu JazzKamikaze‘yle beş kıtayı turlamış, müzikal deneyimler kazanmış. Passenger pandeminin ve izolasyon sürecinin en yoğun yaşandığı dönemlerden Mayıs 2020’de Kopenhag’da yer alan Kole Studios’da kaydedildi ve 2022 yılında April Records aracılığıyla raflarda yerini aldı. Albümde kendisine 15 yıllık yol arkadaşları kontrbasçı Morten Ankarfeldt ve davulcu Janus Templeton eşlik ediyor.

Morten Schantz is a Danish pianist and composer, born in 1980. He met the piano in the late 90s when he was a teenager. He toured five continents with his band JazzKamikaze, which he founded in 2005, and gained musical experiences. Passenger was recorded at Kole Studios in Copenhagen in May 2020, one of the most intense periods of the pandemic and isolation process, and released in September 16th 2022 via April Records. On the album, he is accompanied by his 15-year companions, double bassist Morten Ankarfeldt and drummer Janus Templeton.

CAZ 101 sırası JoyJazz’ın kurucusu, radyo yapımcısı, DJ, müzik yazarı DJ Barthez’de: “Cazı dinlemekle yaşamak bambaşka şeyler. Hayatınızın içine aldığınız bir müziğin, hayatınızı komple dönüştürdüğünü gördüğünüz anda, cazın bir müzik türünden daha öte bir kültür olduğunu algılıyorsunuz. Bu noktada da cazı yaşamaya başlıyorsunuz.”

Kariyerini neredeyse en başından bu yana takip ettiğim piyanist ve besteci Jacky Terrasson‘un 8 Ekim 2022 tarihinde Yedikule Hisarı‘nda sahne alacağını bildiren bülteni okuduğum günün akşamı bendeki albümlerini bulup dinlemeye başladım. Bu uzun dinleme seansı, Terrasson’un arkasında ne kadar zengin ve güzel bir diskografi olduğunu hatırlamama vesile oldu. Her müzisyenin yaşam öyküsünde ilginç şeyler bulabilirsiniz ama Terrasson’ın yaşamı ve kariyeri çarpıcı detaylar barındırıyor.

Caz 101’in yeni konuğu kariyerini ABD’de sürdüren davulcu Emre Kartarı: “Cazın büyük farkı, sahnedeki risk. Çalışıp mükemmelleştirdiğiniz bir fikri sahnede aynı şekilde mükemmel çalıyorsanız, risk almadınız demektir. Tekniğiniz müzikten doğmalı. Müziğiniz tekniğinizden doğuyorsa, bu caz olmuyor.”

İnsanlar kabuklarının içinde yaşar. Bulunduğun coğrafya, içinde var olduğun toplum, dünyaya gelmene sebep olan aile, başkaları tarafından sana verilen isim… Bunların hepsi bizim için birer kabuk sayılabilir. Her ne kadar inkâr etsek bile, çünkü en çok kabuğumuzdan korkar kaçarız, en çok ona yabancıyızdır. Bizden olmayan her şeyin içinde kendimizce yollarla bu kabukların hepsiyle kurduğumuz bağ ve ilişki yöntemiyle hayatta kalmaya devam ederiz. Kendi kabuğumuz her ihtimale karşı bize hayatta kalma dürtüsü verir. Çünkü içinde onun şeklini alarak ona uyum sağlamanın yollarını öğreniriz.

Hiromi’yi izlerken mucizelere inanıyorum. Yaşayan en değerli piyano virtüözlerinden Hiromi’nin piyanosunda her türlü ses şiddetine denk gelmeniz mümkün. Kararlı ifadeleri, teknik mükemmeliyeti ama en önemlisi müzikal keyif veren çözümlemeleri onu günümüz müzik dünyasının en yetkin piyanistleri mertebesine çıkartıyor. Piyanosunun siyah beyaz tuşlarını sonsuz renklere boyuyor. Tarifsiz derecede başarılı sağ-sol el koordinasyonu, uzun soluklu solo icralarda dahi sıkmayan, sık değişkenlik gösteren ses paletine sahip teknik varyasyonları, virtüöz icra konusundaki algılarımı adeta yeniden şekillendiriyor. Caz standartları müziğin içinde birer çiçekse Hiromi bu çiçeklere tek tek konarak bal toplayan çalışkan bir arı gibi.

Bugün hemen herkesin sevgiyle andığı Barış Manço, kuşkusuz ki popüler Türk müziğinin en önemli figürlerinden biriydi. Çalışma alanımdan da kaynaklı olarak müziğine vakıf olduğum Manço’nun zannediyorum ki dinlemediğim tek bir şarkısı dahi yoktur. Ne var ki yaptığı işler bir yana, her aklıma gelişinde gözümün önünde beliren bir kare var ki zihnimdeki Barış Manço imgesinin bununla özdeşleştiğini rahatlıkla söyleyebilirim. Bahsettiğim görüntü şarkıcının bir röportajına ait. YouTube’da da birkaç dakikalık kaydı bulunan röportajda, Barış Manço aslında yıllardır duymaya alışık olduğumuz bazı bilindik fikirlerden bahseder. Fakat bir an vardır ki söylediği şey gülüşüyle bütünleşir ve bakmayı değil de görmeyi bilene çok şey anlatır.

İnsan kalabilen zaten büyük ozan, büyük aşıktır yaşadığımız dünyada. Anadolu’da bir aşık geleneği var, sana biraz ondan bahsetmek istiyorum. Bu sabah senden telefon gelmeden önce oturdum, iki deyiş, bir aşık türküsü dinledim. Deyişlerin biri Kul Nesimi‘den, diğeri Pir Sultan Abdal‘dan. Aşık türküsü ise, özüm Veysel’den. Aşık Veysel‘den.

32. Akbank Caz Festivali kapsamında 5 Ekim’de Bova’da, basta Eren Turgut ve davulda Mert Can Bilgin’in olduğu üçlüsü ile sahne alacak olan gitarist Efe Demiral’a CAZ 101 soruşturmamızı yönlendirdik.

Still in her early 20s, British saxophonist Emma Rawicz is a musician who has a great command of her instrument and truly loves and respects music. The audience watching Rawicz on the stage of the 32nd Akbank Jazz Festival at Akbank Sanat, where we went for the first time in a long time, on the evening of September 27, witnessed perhaps one of the most precious moments in modern jazz history. Because this is Rawicz’s first concert outside the UK. First of all, let’s congratulate for her success. More importantly, let’s thank the Akbank Jazz Festival for putting such a young musician on the festival stage by trusting her vision.

32. Akbank Caz Festivali kapsamında 27 Ekim’de sahne alan İngiliz saksofoncu Emma Rawicz henüz 20’lerinin başında olmasına rağmen enstrümanına son derece hakim, müziği gerçekten seven ve saygılı bir genç müzisyen. O gece, uzun bir aradan sonra ilk defa gittiğimiz Akbank Sanat’ta, Rawizc’i izleyen seyirciler belki de modern caz tarihinin en değerli anlarından birine tanıklık etti. Çünkü bu konser Rawicz’in İngiltere dışındaki ilk konseri. Bu başarısından dolayı öncelikle kendisini tebrik edelim. Daha da önemlisi, bu denli genç bir müzisyene güvenerek festival sahnesinde yer verdikleri için Akbank Caz Festivali’ne teşekkür edelim.

24 Eylül ve 9 Ekim 2022 tarihleri arasında gerçekleşen 32. Akbank Caz Festivali etkinlikleri ile ilgili hazırladığımız özel içerikleri bu başlık altında toplu halde bulabilirsiniz.

Yerli sahnenin en üretken müzisyenlerinden ikisini, Nihal Saruhanlı ve Barış Demirel’i buluşturacak özel bir performans için 1 Ekim günü rota Kadıköy’deki HOOD Base. 2007’de katıldığı Okay Temiz Ritim Atölyesi’nin ardından müzikle ilişkisi derinleşen Nihal Saruhanlı; Afrika ritimleri, Brezilya müzikleri ve Güney Amerika kültürüne özel ilgi duyan bir davulcu ve perküsyoncu. 2015-2016 döneminde Bahçeşehir Üniversitesi Caz Sertifika Programı’nı bitiren müzisyen, aralarında Şevket Akıncı, Bahr ve Kalben’in de bulunduğu birçok müzisyen ve grupla üretimini sürdürüyor. Yakında Pieces & Parts adını verdiği kişisel projesiyle karşımızda olacak. Kendisine bu konserde trompetiyle eşlik edecek Barış Demirel ise yıllardır çeşitli gruplar ve iş birlikleriyle yaptığı kayıtlar ve performansların ardından 2021’de ilk solo albümü Mutluluklar’ı yayımladı; ikinci solo albümü için de geri sayımda. Yolda başka sürprizler ve ortaklıklar da var üstelik. İkilinin, yeni medya sanatçısı /da’nın görsel performansının da eşlik edeceği doğaçlama görsel-işitsel performansı, ilk kez 32. Akbank Caz Festivali kapsamında sahnelenecek.
Fırsattan istifade edelim dedik ve şipşak fotoğrafını çekmek üzere Nihal Saruhanlı’yı CAZ101’ledik.

9 Ekim’de Zorlu PSM Turkcell Platinum Sahnesi’nde Akbank Caz Festivali kapsamında sahne alacak Oded Tzur Quartet, festival programının gizli cevheri. Oded Tzur Quartet’in en albenili yanı, müzikal diline yerleştirdiği ince nüanslarla cazın mekanik yönünü titreştirip ona ruh katması. Ekip, dokunaklı müzikal unsurları incelikle işleyerek melodik, içerisine kolayca girebileceğiniz, ferah ve ruhani bir deneyime çağırıyor bizi. Festivali’n kapanış konserini gerçekleştirecek dörtlü, bizlere bu deneyime canlı olarak tanıklık etme şansı sunuyor.

Sahnede bir piyano, bir tabure ve bir piyanist.
Piyanist tuşlara yumuşakça dokunuyor, çekiç tele dokunuyor; sertçe vuruyor, çekiç de tele sertçe vuruyor. Çekiçler ve teller, tuşeye, piyanistin dokunma şekline öylesine mükemmel cevap veriyor ki, bu olsa olsa bir sihir. Nasıl ki parmakları vücudunun organik bir parçası, piyano ona cevap verdikçe parmaklarıyla tuşlar birleşiyor, piyanist o devasa enstrumanla yekvücut oluyor. Tuş da piyanist, tel de, pedal da, çekiç de… Mindiff işte böyle başlıyor.

32. Akbank Caz Festivali’nin programında merakla beklediğim konserler arasında Ravi Coltrane konseri yer alıyor. 8 Ekim akşamı Zorlu PSM’de gerçekleşecek konserde Ravi Coltrane ile birlikte klavyede Gadi Lehavi, basta Lonnie Plaxico ve davulda Ele Howell ile sahne alacak. Ravi’nin, Alice ve John Coltrane’in eserlerinden oluşan bir repertuvarla sahne alacağı duyuruldu. Kadro ve repertuvar oldukça ilgi çekici bir konserin bizi beklediğinin habercisi.

32. Akbank Caz Festivali kapsamında 4 Ekim Salı akşamı Akbank Sanat’ta sahne alacak olan Norveçli grup HÜM’ü, benim gibi Avrupa cazına fazla vakit ayırmayan bir dinleyicinin gözünden aktarayım istedim.

Maffy Falay Tribute Band 32. Akbank Caz Festivali kapsamında 1 Ekim’de Akbank Sanat’ta gerçekleşecek “Maffy’nin Cazı” belgeseli gösteriminin ardından sahne alacak. Biz de fırsattan istifade saksofoncu Engin Recepoğulları’nı CAZ101’ledik.

35 yıllık kariyerini çok verimli geçiren piyanist Gonzalo Rubalcaba geçtiğimiz sene iki efsane, Ron Carter ve Jack DeJohnette ile birlikte kaydettikleri, Grammy kazanan Skyline’ın ardından kendi jenerasyonlarının en üst kalibre iki muazzam müzisyeni Matt Brewer ve Eric Harland ile birlikte nefis bir kayıt daha yayınladı. Bana sorarsanız bu albümün de Grammy adaylığı kuvvetle muhtemel. Özellikle doğaçlama sololar Rubalcaba’nın gösterişli stilini vitrine çıkartacak türden. Rubalcaba’nın piyano stili karakteristik ve belirgin ancak üretim çeşitliliği asla birbirini tekrar etmeyecek türden. Ürettiği en iyi işi hep gelecek işi olarak gören bir bilince sahip.

Having spent his 35 years-long career gloriously, very productively, pianist Gonzalo Rubalcaba recorded another exquisite recording with Matt Brewer and Eric Harland, two great musicians of the highest caliber of their generation, after the Grammy-winning Skyline he recorded with two legends Ron Carter and Jack DeJohnette last year. If you ask me, this album is likely to receive Grammy nomination next year and very likely would win again. Especially the improvised solos are the kind that will showcase Rubalcaba’s flamboyant style.

Çoğumuzun bildiği üzere, Ravi Coltrane, 32. Akbank Caz Festivali kapsamında, 8 Ekim perşembe akşamı Zorlu PSM Turkcell Platinum Sahnesi‘ne konuk olacak ve konserde Alice Coltrane ve John Coltrane‘nin müzikal dehalarının ürünü bestelerinden oluşan ve Cosmic Music diye isimlendirdiği projesini seslendirecek. Cazın efsanevi figürlerinden ikisinin oğlu ve kuşağının en önemli müzisyenlerinden biri kimlikleriyle Ravi Coltrane’ni tanıtmayı amaçladığım bu yazıda, İstanbul konserinin nasıl bir havada geçeceğine dair ipuçlarını vermeye ve muhtemel repertuvarı tahmin etmeye çalıştım.

Akbank Caz Festivalinin açıklanan ilk konserlerine göz attığımda ilk olarak Abdullah İbrahim ve Ravi Coltrane dikkatimi çekti ama hemen ardından gözüme HÜM takıldı. Daha önce dinlemediğim bir grupla tanışma fırsatı!

“Caz müziğinde olan serbestlik klasik müzikte yoktur. Sürprizlerle dolu ve insanın kendini ifade etmesine izin bir müzik caz.” 32. Akbank Caz Festivali kapsamında 28 Eylül’de sahne alacak çellist Sedef Erçetin’i daha yakından tanıtabilmek amacıyla CAZ101 soruşturmamızı yönelttik.

“Sahi, parmağını sürsen elmaya, rengini anlar mısın? Gözünle görsen elmayı, sesini duyar mısın? Onu işitsen yuvarlağı sende kalır mı?”
Akbank Caz Festivali kapsamında 27 Eylül’de Akbank Sanat’ta sahne alacak besteci, müzisyen Emma Rawicz için bu sorular bir şiirdeki metaforlar olmanın ötesinde anlam taşıyor. Rawicz, müziğin rengini görebilme, seslerin barındırdığı renkleri ayırt edebilme yeteneğine sahip. Bu yetisi sayesinde, daha önce işitmediği renklerden yola çıkarak hazırladığı ve kaydettiği Incantation albümünün turnesi kapsamında 32. Akbank Caz Festivali’ne, gitarda Ant Law, piyanoda Ivo Neame, basta Conor Chaplin ve davulda Asaf Sarkis‘ten kurulu ekiple geliyor.

All About Jazz yazarı Arthur George’un “Bobby Hutcherson’in mirasını taşıyor” diye tanımladığı vibrafonist, besteci ve eğitmen Can Tutuğ, Yeniköy Caz Günleri iş birliğiyle 32. Akbank Caz Festivali kapsamında 2 Ekim sabahı Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Avlusu’nda, ‘bir başına’ solo vibrafon konseri verecek. Biz de CAZ 101 soruşturmamızın üçüncü bölümünde Can Tutuğ’u konuk ettik.

Yönetmen Deniz Yüksel Abalıoğlu’nun altı yıllık çalışmasıyla tamamlanan Maffy’nin Cazı belgeseli gösteriminin ardından sahne alacak Maffy Falay Tribute Band 32. Akbank Caz Festivali’nin en keyifli etkinliklerinden biri olmaya aday. Band, Falay’a Türkiye’de verdiği konserlerde uzun süre eşlik etmiş olan müzisyenler Engin Recepoğulları, Can Çankaya, Kağan Yıldız ve Ferit Odman’dan oluşuyor. Biz de CAZ 101 soruşturmamızı Ferit Odman’a yönelttik.

Live in Marciac, müziğin, insanların arasındaki yapay ayrımları yok edebilme gücünü hatırlamamıza vesile oluyor. Rubalcaba’nın çalışı bir şarkıcıya nasıl eşlik edilmesi gerektiğinin ansiklopedik karşılığı neredeyse. Nerede geri durması, ne zaman vokale yön vermesi gerektiğini çok iyi bilen bir piyanist.

24 Eylül ile 9 Ekim 2022 tarihleri arasında gerçekleşecek olan 32. Akbank Caz Festivali‘nin programı bugün, düzenlenen bir kokteylle açıklandı. Müzikseverleri mutlu edeceğini düşündüğümüz programda yer alacak etkinliklerle ilgili içeriklerimizi yakın zamanda yayına alacağız. Yıllar içinde genişleyen müzikal yelpazesiyle, programında klasik ve modern cazın yanı sıra elektronik müzik ve dünya müziğinin farklı projelerine de yer veren Akbank Caz Festivali; bu sonbaharı caz müziği ile farklı müzik türlerinin bir araya geldiği bir seçki ile şehrin farklı noktalarında karşılayacak. Festival; 120’den fazla müzisyenle 22 ayrı mekanda 32 konser, 3 söyleşi, 3 çocuk atölyesi, teras konserleri ve dans etkinlikleriyle gerçekleşecek.

Müzik, pandemi sürecinde yaşadığımız kültürel fakirliğin etkilerinden sıyrılmamızı sağlayacak ilaçların en başında geliyor. Zorlu zamanları arkamızda bıraktığımıza inanmak istediğimiz bu yeni süreçte, müziği müzikseverle buluşturacak konserlerin ve festivallerin hazırlıkları da son hızıyla devam ediyor. Türkiye’nin en uzun soluklu festivallerinden biri olan Akbank Caz Festivali bu yıl 24 Eylül – 9 Ekim tarihleri arasında İstanbul’u ve müzikseverleri cazın farklı renkleriyle 32. kez buluşturacak.

İş Sanat, yeni sezonda Hayatın İçinde Sanat söylemiyle yola çıkıyor. Konserler, edebiyat etkinlikeleri ve tiyatroların yer aldığı yeni sezonda Youtube kanalı da aktif olarak sanatseverlere içerikler sunacak. 27 Ekim’de orkestra şefi Patrick Hahn yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve piyanist Olga Scheps’in konseriyle start alacak 23. sezonun hayatın içindeki ilhamla hazırlanan programında antik kent tiyatrolarından, Atatürk Kültür Merkezi Opera salonuna, İş Kuleleri Salonundan Kibele Çeşmesi Heykeli’nin önüne, İş Bankası galeri ve müzelerden youtube kanalına faklı farklı yerlerde her beğeniye hizmet edecek bir içerik hazırlanmış görünüyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nun Ekim-Aralık dönemi programı caz ve rock müzik severler için güzel sürprizleri içeriyor. DBN olarak gözümüze çarpanları kısaca tanıtmak istedik: Mark Guiliana, Manu Katché, Kenny Garrett, Soft Machine, Dominic Miller ve Hugh Coltman.

CSO Ada Ankara, başkentin kültürel iklimini zenginleştireceğine inandığımız oldukça renkli bir programla 14 Eylül‘de yeni sezonunu açıyor. Programla ilgili geniş bir dosya hazırlığındayız ancak bu aşamada Dark Blue Notes olarak göze çarpan caz etkinliklerini özetlemek istedik.