Kronos Quartet 50. Yılında İş Sanat’a Geliyor.

Kronos Quartet, çağdaş ritmik yaklaşımı ile dinleyicilerine klasik müzikle sınırlı kalmayan zengin bir müzikal birikim sunuyor. 1973 yılında ilk performanslarını gerçekleştiren San Francisco kökenli topluluk, kuruluşlarının 50. yılını kutlayacakları turne kapsamında 16 Ocak 2024 Salı akşamı İş Sanat sahnesine konuk olacak. 

Sinemasever pek çok müzikseverin olduğu gibi benim de grupla ilk tanışmam, Darren Aronofsky’nin kaotik imgeler eşliğinde, yaşamın türlü sorunları ve müptelalıklarıyla örülü hikayeleri ele aldığı ‘Requem For A Dream’in müzikleriyle olmuştu. Clint Mansell’in bestelerini hikayenin dramatikliğini iyice arttıran bir üslupla icra ettikleri müzikler grubun tanınırlığını iyice arttırdı.

Kronos Quartet her zaman ilham verici bir topluluktu ve dünyaca ünlü kompozitörlerle uzun soluklu ve derin iş birlikler yaptılar. Terry Riley, Philip Glass, Steve Reich, Aleksandra Vrebalov gibi pek çok besteci ile projeler ürettiler. Bazen aynı albüm içerisinde klasik, caz ve tango gibi pek çok müzik türünün bir arada bulunduğu crossover işleriyle farklı beğenilerdeki müzikseverlere sofistikte bir dinleme deneyimi sundular.

Moondog’un geniş müzikal mirasından yepyeni bir hazine

Kurucu üyesi kemancı David Harrington‘ın yanı sıra Hank Dutt, Paul Wiancko ve John Sherba’dan oluşan Kronos Quartet’in bu yıl yayımlanan son albümlerinin ismi: Songs and Symphoniques: The Music of Moondog.

Bu albüm, Moondog ismiyle tanınan Manhattan sokaklarında yaşayan ve 6. Cadde’nin demirbaşı haline gelen, çarpıcı Viking kıyafetleri giyerek plaklarını satan ve şiir okuyan kör besteci Louis Thomas Hardin’in eserlerine bir övgü niteliğindeki bir yeniden hayalediş albümü.

Kronos Quartet, bu albümü meydana getirirken. Brooklyn kökenli Ghost Train Orchestra ile işbirliği yaptı. Brian Carpenter’ın prodüksiyonunu yaptığı albüm, dörtlünün oldukça geniş diskografisinde önemli bir başarı olarak değerlendiriliyor. Bu albüm sayesinde Kronos Quartet, Moondog’un geniş müzikal mirasından yepyeni bir hazine doğurmuş. Hardin’in tekrarlara dayalı bir yapıda kurduğu ihtişamlı müziğini alıp şehirli bir stille harmanlayarak günümüzün müziğine çevirmişler. 

Kronos Quartet’in Caz Efsaneleri Yorumları

Yaratıcılıklarına ilham olan isimler arasında, az önce bahsettiğim üzere, Moondog’u gördüğümüz gibi hikayeyi biraz başa sardığımızda ise karşımıza bazen Astor Piazolla, bazen Sigur Rós, bazen ise cazın anıtsal ismi Monk ve piyano dehası Bill Evans gibi isimler de çıkıyor.

1984 yılında yayımladıkları Monk Suite: Kronos Quartet Plays Music of Thelonious Monk kaydında Ron Carter ile birlikte çalışmışlardı. Ron Carter’ın sofistike sololarının bazen orkestraya karıştığı kimi zaman tamamen yalnız bir şekilde duyulduğu, bestelerin özüne sadık kalınan bir övgü albümü olmuştu. Bu albümde Well You Needn’t, Rhythm-A-Ning, Off Minor, Epistrophy, Misterioso, Round Midnight gibi eserleri Ron Carter ve Chuck Israels’in kontrbası ve Eddie Marshall’ın davulu eşliğiyle birlikte Tom Darter aranjmanlarıyla yaylı dörtlüden dinliyoruz. Prodüktör Orrin Keepnews albüm notlarında albümü şu şekilde takdim ediyor: “Temelde Monk’un bazı eserlerinin yaylı çalgılar dörtlüsü müziği olarak yeniden yorumlanmasını içeren bu albümün konsepti, Kronos Quartet’in kemancısı ve müzik direktörü David Harrington ile aramızda geçen bazı konuşmalardan (oldukça sihirli bir şekilde ve neredeyse tamamen büyüyerek) ortaya çıktı.”

Bu albümden bir yıl sonra 1985 yılında bu sefer yine cazın en değerli isimlerinden biri olan Bill Evans’a ithaf edilen bir albüm ile cazla en doğrudan temas kurdular ve caz dünyasından da kabul gördüler. Music of Bill Evans albümünü özel kılan bir başka sebep ise Evans ile duo albümleri Undercurrent ve Intermodulation’ı kaydetmiş muhteşem caz gitaristi Jim Hall ve Evans’ın en sadık yol arkadaşlarından Eddie Gomez’in de albüme konuk olmuş olmaları. Albüm, Evans’ın müziğinin en güçlü elementlerinden biri olan melankoli üzerine şekillendirilmiş ve konuk müzisyenlere de geniş performans alanları tanınarak Evans hayranlarına tanıdıkları sesleri yeniden duymaları için fırsatlar verilmiş. 

Coğrafyalardan ilham alan bir müzik

Kronos Quartet, kişiliklerin yanından  coğrafyalardan da ilham alıyor. En güzel örnekler 1992 tarihli Pieces of Africa ve 2000 tarihli Caravan.

1992’de yayımlanan Pieces of Africa, ismiyle müsemma bir Afrika müzikleri yolculuğu. Bu yolculuktaki duraklarımız ise Zimbabwe, Marakeş, Gambia, Uganda, Sudan, Gana ve Güney Afrika. Bu bölgelere ait müzikler sadece yaylı dörtlü tarafından değil yöresel ritim sazları, yerel sesler ve vokallerle coğrafyanın atmosferine birebir örtüşen bir müzik diliyle icra edilmiş. 

2000 tarihli Caravan albümlerinde ise Yugoslavya, Portekiz, Hindistan, Meksika, Türkiye, Macaristan, Almanya, İran, Lübnan, Arjantin gibi pek çok farklı ülkelerden ve kültürlerden ödünç aldıkları çingene müziklerini çağdaş bir yorumla icra etmişler. 

Kronos Quartet, farklı coğrafyalardaki müzisyenlere, yaşayan, nefes alan bir yaylı dörtlüsünün nasıl olması gerektiğini örnekledi. Dünya çapındaki binlerce konserlerinde, yayımladıkları 70 albümle ve kurduğu kar amacı gütmeyen Kronos Performing Arts Association (KPAA) ile 50. yılında geleceğe bir kültür mirası yaratmanın peşinde. 

Muazzam başarıları 3 Grammy Ödülü, the Polar Music Ödülü, Avery Fisher Ödülü ve Edison Klassiek Yaşam Boyu Başarı Ödülü gibi 40’dan fazla prestijli ödül ile mükafatlandırıldı. 

Her yılın birkaç ayını turnede geçiren dörtlü, New York’ta Carnegie Hall, BRIC Celebrate Brooklyn! ve BAM Next Wave Festivali; UCLA’deki Royce Hall; Knoxville, Tennessee’deki Big Ears; Mexico City’deki Palacio de Bellas Artes; Londra’daki Barbican; Philharmonie de Paris; Amsterdam’daki Muziekgebouw; Avusturya’daki Schloss Esterhazy’deki Haydn Hall; Abu Dhabi’deki New York Üniversitesi Sanat Merkezi; Şangay Konser Salonu; Tokyo’daki Suntory Hall ve Sydney Opera Binası gibi dünyanın dört bir yanındaki konser salonlarında sahne almaya devam ediyor.

En son 2017 yılında Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda izlediğimiz dörtlü, 6 yıl aranın ardından bambaşka tecrübelerle daha da etkileyici bir müzik deneyim için sizi 16 Ocak akşamı İş Sanat’a davet ediyor.

Konsere bilet satın almak için BURAYI ziyaret edebilirsiniz. 

İstanbul Klasik Müzik Ajandası BURADA.