Wayne Shorter ve Herbie Hancock’dan Yeni Nesil Sanatçılara Açık Mektup

*** Original letter in ENGLISH is HERE! ***

2 Mart 2023’de hayata gözlerini yuman besteci, lider, saksofoncu Wayne Shorter’ı, yol arkadaşı Herbie Hancock ile birlikte kaleme aldığı mektubu dilimize çevirip yayınlayarak anmak istedik. Mektubun, büyük ustanın müzikal yaklaşımını ve hayata bakışını çok net ve dolaysız aktardığına; ‘her ne kadar sanatsal bir kitleyi düşünülerek yazılmış olsa da bu düşüncelerin mesleki sınırları aştığına ve mesleği ne olursa olsun tüm insanlar için geçerli olduğuna’ inanıyoruz. Şanslıyız ki Wayne Shorter ile aynı zaman diliminde aynı gezegende yaşadık. Huzur içinde uyusun…

*

Yeni Nesil Sanatçılara,

Çalkantılı ve öngörülemez zamanların tam ortasından geçiyoruz.

Bataclan’daki dehşetten Suriye’de gerçekleşen iç savaş ve San Bernardino’daki akıl almaz katliama kadar, büyük bir karmaşa ve acının hâkim olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Bu dünyada bir sanatçı, yaratıcı ve hayalperest olarak bulunan sizlerin gördükleriniz karşısında cesaretinizin kırılmamasını, kendi yaşamlarınızı ve dolayısıyla sanatınızı barışın inşası için bir araç olarak kullanmanızı istiyoruz.

Dünyanın karşı karşıya olduğu sorunların karmaşık olduğu doğru olsa dahi, bizi barışa götürecek çözüm basit. Barış sizinle başlayacak. Fark yaratabilmek için üçüncü dünya ülkelerinden birinde yaşamanız ya da bir STK’da çalışmanız gerekmiyor. Her birimizin eşsiz bir vazifesi var. Hepimiz devasa büyüklükteki akışkan bir yapbozun parçalarıyız ve bir yapboz parçasının en küçük eylemi bile diğerlerini derinden etkiliyor. Siz önemlisiniz, eylemleriniz önemli, sanatınız önemli.

Okuduğunuz bu mektup her ne kadar sanatsal bir kitleyi düşünülerek yazılmış olsa da bu düşüncelerin mesleki sınırları aştığını ve mesleği ne olursa olsun tüm insanlar için geçerli olduğunu açıkça vurgulamak isteriz.

İLK ÖNCE İÇİNDEKİ İNSANLIĞI UYANDIR

Yalnız değiliz. Tek başımıza var olamayız ve yaratma sürecimizde de tek başına değiliz. Bu dünyanın asıl ihtiyacı bireylerin kendi eylemlerinin fedakârlık ve merhamet çerçevesinde daha iyi hale getirilmesidir. Bir mesleğin ya da enstrümanın arkasına saklanamazsınız, içinizdeki insanlığa sahip çıkmak zorundasınız. Enerjinizi olabileceğiniz en iyi insan olmaya yönlendirin. Empati ve şefkat geliştirmeye odaklanın. Bu süreç boyunca, bu gezegende var olmanın ne anlama geldiği sorusunun beraberinde getirdiği çetrefilli ve merak uyandıran hissiyattan filizlenen zengin bir ilham kaynağından yararlanacaksınız. Müzik, yaşam okyanusunda bir damladır.

KİMSENİN YÜRÜMEDİĞİ YOLDA YÜRÜ

Dünyanın yeni yollara ihtiyacı var. Yaygın söylemlere ya da hayatın nasıl yaşanması gerektiğine dair yanlış inançlar ve yanılsamalara kapılmayın. Öncü olmak sizin elinizde. İster yeni seslerin, ritimlerin ve armonilerin keşfi ister beklenmedik iş birlikleri, süreçler ve deneyimler yoluyla olsun, seni tüm olumsuz halleri ve sonuçlarıyla tekrarı ortadan kaldırmaya çağırıyoruz. Hem müzikal anlamda hem de hayatınızın gidişatında yeni eylemler ortaya koymaya çalışın. Asla uyum sağlamayın.

BİLİNMEYENİ KUCAKLA

Bilinmeyen, potansiyel ve tatmin açısından benzersiz nitelikte anbean doğaçlama veya yaratıcı bir süreç gerektirir. Hayatın bir kostümlü provası yoktur çünkü yaşamın kendisi gerçek provadır. Her ilişki, engel ve etkileşim hayatınızda karşılaşacağınız bir sonraki maceranın provasıdır. Her şey birbirine bağlıdır. Her şey bir inşa sürecidir. Hiçbir şey boşuna değildir. Bu tür bir düşünce cesaret gerektirir. Cesur olun ve etrafınızdaki bu harika dünyaya duyduğunuz coşku ve saygıyı kaybetmeyin.

ENGELLERİN GERÇEK DOĞASINI KAVRA

Başarısızlığa ilişkin hepimizin bir fikri var ancak bu gerçek değil, bir yanılsamadan ibaret. Başarısızlık diye bir şey yoktur. Başarısızlık olarak algıladığınız her durum aslında yeni bir fırsat, yeni bir el ya da üzerinde yaratabileceğiniz yeni bir tuvaldir. Hayatta fırsatların bir sınırı yoktur. “Başarı” ve “başarısızlık” kelimeleri yalnızca birer etiketten ibarettir. Her an bir fırsattır. Bir insan olarak sınırlarınız yoktur, dolayısıyla her koşulda sonsuz olasılıklar mevcuttur.

SENDEN FARKLI OLANLARLA ETKİLEŞİME GİRMEKTEN KORKMA

Dünyanın, sanat, kültür ve eğitime daha fazla odaklanarak farklı kökenlerden gelen insanlar arasında daha fazla birebir etkileşim kurulmasına ihtiyacı var. Farklılıklarımız bizi ortak bir zeminde buluşturur. Her türden insanın fikir, kaynak, düşünce ve nezaket alışverişinde bulunabileceği açık ve sürekli bir düzlem yaratmak için çalışabiliriz. Birbirimizle bağlantı kurmalı, birbirimiz hakkında bir şeyler öğrenmeli ve hayatı hep birlikte deneyimlemeliyiz. Birbirimizin kalbindeki acıyı anlayamazsak asla barış içerisinde olamayız. Ne kadar çok etkileşim içinde olursak, insanlığımızın tüm farklılıkların ötesinde olduğunu o denli fark edeceğiz.

GÜNDEMSİZ DİYALOGLAR PEŞİNDE OL

Her türlü sanat formu bir diyalog ortamı oluşturur. Diyalog ise oldukça güçlü bir araçtır. Müzik dünyasının, içimizdeki gizem hakkında diyaloğu ateşleyen sesli hikâyeler üretmesinin tam zamanı. İçimizdeki gizem derken, hepimizin doğasında var olan cesarete sınırsız erişimimizi keşfetmemizi engelleyen korkularımızı yansıtmaktan ve onlara meydan okumaktan bahsediyoruz. Evet, yeterlisiniz. Evet, önemlisiniz. Evet, devam etmelisiniz.

EGONU GERİDE BIRAK

Kibir, sanatçılar arasında, statülerinin onları daha önemli kıldığına inanan sanatçıların ya da yaratıcı bir alanla ilişkisi onlara bir tür üstünlük hakkı verenler tarafından ortaya çıkabilir. Kendinizi egodan koruyun zira yalnızca egonuza hizmet ederseniz, yaratıcılık yerini bulamaz.

SINIRLARI OLMAYAN BİR İŞ İÇİN ÇALIŞ

Tıp alanında Sınır Tanımayan Doktorlar adlı bir kuruluş vardır. Bu yüce çaba, eski sistemleri yeni sistemler kisvesi altında sürdürmek için tasarlanmış eski iş formüllerinin sınırlamalarını ve stratejilerini aşmak amacıyla inşa edilen bir model olarak hizmet edebilir. Biz doğrudan uygulanmakta olan, tüketicileri yalnızca pazarlanabilir olduğu dikte edilen ürünleri satın almaya koşullandıran ve paranın yalnızca sonuca götüren bir adım olarak görüldüğü bir sistemden bahsediyoruz. Müzik yapma işi, yaşama işinin de bir parçasıdır. Yaratıcı bir dürüstlükle yaşamak aklınıza hiç gelmeyecek faydalar sağlayabilir.

SENDEN ÖNCEKİ NESLİ YABANA ATMA

Büyükleriniz size yardımcı olabilir. Onlar bilgelik suretinde bir zenginlik kaynağıdır. Çeşitli fırtınaları atlatmış ve aynı kalp kırıklıklarına katlanmışlardır. Dolayısıyla yaşadıkları mücadelelerin karanlıkta yolunuzu aydınlatan bir ışık olmasına izin verin. Onların hatalarını tekrarlayarak zaman kaybetmeyin. Bunun yerine, deneyimlerini alın ve gelecek nesiller için giderek daha iyi bir dünya inşa etme hedefinize doğru fırlatın.

VE UMARIZ İÇİNDEKİ MERAK ATEŞİ HİÇ SÖNMEZ

Yıllar geçtikçe, hayal gücümüzün bazı kısımları körelme eğilimi gösterir. İster üzüntüden, ister uzun süreli mücadeleden ya da sosyal koşullanmadan kaynaklansın, bir süre sonra insanlar zihinlerinde var olan doğal sihri nasıl kullanacaklarını unuturlar. Hayal gücünüzün bu kısmının sönüp gitmesine izin vermeyin. Yıldızlara bakın ve bir astronot ya da pilot olmanın nasıl bir şey olacağını hayal edin. Piramitleri ya da Machu Picchu’yu keşfettiğinizi hayal edin. Bir kuş gibi uçtuğunuzu veya Süpermen gibi bir duvarı tek yumrukla yıktığınızı hayal edin. Dinozorlarla birlikte koştuğunuzu ya da deniz canlıları gibi yüzdüğünüzü hayal edin. Var olan her şey birilerinin hayal gücünün ürünüdür. Kendi hayal gücünüze değer verin ve onu besleyin, kendinizi her zaman yeni keşiflerin eşiğinde bulacaksınız.

Tüm bunların barışçıl bir toplumun inşasına nasıl katkıda bulunacağını sorabilirsiniz. Her şey bir amaç ile başlar. Hedefleriniz, geleceğinizi ve çevrenizdeki herkesin geleceğini şekillendiren bir etki yaratır. Hayatınızın filmine siz önderlik edin. Yönetmen, yapımcı ve oyuncu sizsiniz. Yaşam yolculuğunuzda dans ederken cesur ve hiç yorulmaksızın şefkatli olun.

Wayne Shorter ve Herbie Hancock (2016)

Çeviren: Gökçen Sena Duman