Almagest Quintet & Nils Petter Molvær İş Sanat’taydı

İş Sanat’ın 23. sezonunda sona yaklaşırken bir konser daha geride kaldı. 3 Mayıs akşamı Sabri Tuluğ Tırpan, Cenk Erdoğan, Eylem Pelit, Hamdi Akatay ve Volkan Öktem’in bir araya gelerek oluşturduğu Almagest Quintet ve Kuzey müziğinin en saygın trompetçilerinden Nils Petter Molvær İş Kuleleri Salonu’nda müzikseverler ile buluştu.

Almagest Quintet, değişik stillerden oluşan yelpazesi geniş bir topluluk. Türk müziğinden temel aldığı gibi flamenkoya oradan caza akabilen, akustikten elektrik enstrümanlara kadar kayan bir ekip. Ekipteki müzisyenler son derece profesyonel ve bukalemun gibi birlikte çaldıkları müzisyenlerin renklerine bürünebiliyorlar. Tüm bu özellikler bir araya geldiğindeyse Türk caz severinin damak zevkine çok iyi hitap eden bir proje vücut bulmuş oluyor.

Almagest’i on parmağında on marifet olan müzisyenlerden oluşan bir yıldızlar karması olarak değerlendirmek mümkün. Günümüz müziğinde geçer akçe olan tüm meziyetler bu yetenekli adamlarda fazlasıyla mevcut. Özellikle Cenk Erdoğan’ın ve Sabri Tuluğ Tırpan’ın sahne sanatları ve popüler müzikler için imza attıkları beste ve aranjmanları, caz müzik kökenli iki usta müzisyeni günümüz müziğinde en çok tercih edilen proje liderlerinden ikisi haline getirdi. A kalite besteleri ve projeye göre uyarladıkları aranjmanları ile heyecanı her zaman dinamik tutmayı başarıyorlar.

Perküsyon üstadı Hamdi Akatay’ın ritmik vuruşları müziğin Türk müziğindeki ritmik forma bürünmesinde çok etkili oluyordu. Davulda ise her müzik türünde ülkenin en iyi ritim kurucusu, tabir yerindeyse tek kişilik orkestra, Volkan Öktem vardı. Volkan Öktem’in içinde yer aldığı projenin en parlak yıldızı olma gibi bir yetkinliği olduğu halde projedeki diğer üyelere göre konumlanarak müthiş bir eşlikçi olma gibi eşsiz bir meziyeti de var.

Projenin konuğu Kuzey Avrupa müziğinin süper starlarından Nils Petter Molvær. Üretkenliği ve müzikal araştırmacılığı ile yaşıtı olan Kuzey Yıldızları’nın önderlerinden birisi. Sahnenin önünde kurduğu ses laboratuvarında, kendisine ayrılan bölümlerde müziğin evrensel diline muazzam uyum sağladı. Almagest Quintet üyeleri ise Türk misafirperverliğini sonuna kadar göstererek kendisine müziğin içinde yerleşeceği alanlar açmışlar. Cool duruşuyla Molvær, bireysel ve kolektifte sahnede varlığını hissettirecek bir performans gerçekleştirdi. Özellikle Cenk Erdoğan’ın icra ettiği yaylı tamburu ile ikili performansları hem Erdoğan’ın kariyerinde bir şeref madalyası olarak parıldarken hem de biz müzikseverler içinse yıllarca hatırlanacak bir deneyim oldu.

Konser boyunca coşku dozunun son derece yükseldiği anlar yaşandı. Performans Tuluğ Tırpan’ın 90’larda Malcolm X için bestelediği X ile başladı. İlk parçanın ardından uzun sayılabilecek bir süre de Eylem Pelit’in elektrik bas solosunu dinledik. Pelit’in Live albüm kaydındaki elektrik bas bölümleri ekstra dikkatimi çektiği için Pelit’in başsız 5 telli elektrik gitarının yörüngesine girmiştim.

Benim solo bölümleri ile ilgili genel tercihim diğer müzisyenlerinde sahnede yer alması ve varlıklarını hissettirmelerinin doğru olduğu yönünde olduğu için hem Pelit’in hem de daha sonrasında Tırpan’ın sololarında sahnede yalnız kalmalarından çok keyif alamadım. Bunun performans bütünlüğünü yavaşlatan bir kurgu tercihi olduğu kanaatindeyim. Ama bu benim kişisel düşüncem ve son günlerde canlı performanslarda sanatçının sahnede enstrümanıyla tek başına kalışlarına daha sık şahit oluyorum, sanırım bu yaygınlaşan bir grup tercihi ve benim de yavaştan alışmam gereken bir performans kurgusu.  

Ardından Erdoğan’ın 2011 tarihli Arc (Kavis) albümünün açılış parçası Arada Derede’yi dinledik. Akılda kalıcı melodisiyle kolayca dillere dolanan bu parça aynı zamanda Almagest Quintet Live albümünde de yer alıyor. Molvær’in 2020 tarihinde Mino Cinelu ile birlikte kaydettikleri Sula Madiana albümünde kısa bir pasaj olarak yer alan Process of Breathing’den bir bölüm icra ettiler. Molvær’in bu parçayı zorlu bir sürecin ardından atlattığı Covid sonrası nefes alma zorluğuna gönderme olarak yazdığını düşündüm. Nefes hayatlarımızın başlangıcı olduğu gibi Molvær’in müziğinin de hammaddesi.

Konserin sonlarına yaklaşırken Tırpan’ın Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın eserinden ilhamla yazdığı Mavi Sürgün eserinden bir bölüm olan Makale’yi dinledik. (Ufak bir not: Mavi Sürgün’ün Yetkin Dikinciler’in muhteşem sesiyle ve yaylıların da yer aldığı orkestra ile icra edildiği versiyonu da muhteşemdir.) 

Profesyonelliğin ve sahne hakimiyetinin salonu etkisine aldığı, coşkunun en yükseldiği noktada Cenk Erdoğan’In nefis eseri Kara Gider’in Molvær ile birlikte icra edildiği muazzam aranjmanı bize, yerel formların çağdaş aranjmanlarla yeniden ele alındığında Türk müziğinin dününü geleceğe taşıyan bir hâl alabileceğini gösterdi. Cenk Erdoğan’ın sahnesindeki rahatlığı ve güler yüzü sahnesini paylaştığı bütün müzisyenleri de iyi hissettiriyor. Onun dokunduğu projelerde işler her zaman yolunda gidiyor.

Yıldızlar topluluğu Almagest Quintet’in ülkemizi yurt dışında temsil edebilecek en özgün ve modern orkestralardan biri olduğunu düşünüyorum. Yazının başında da ifade ettiğim gibi yerel elementlerden temel alan müziğin evrensel normlarda bir müzik üretimine dönüşebilirliğinin canlı kanıtı olarak nefis bir performans izledik. Profesyonelliğin ve tecrübenin getirisiyle kısa bir provaya rağmen gayet tatmin edici bir müzik deneyimi yaşattılar.

Konserin finali, benim de Almagest Quintet Live albümündeki favori parçam olan, Akatay bestesi Tecaz ile gerçekleşti. Flamenko, salsa, Türk müziği ve daha pek çok türün harmanından oluşan coşku dolu parça nihayete erdiğinde tekmil salon ayakta alkışlamak için yerinden zıplamıştı. Usta müzisyenleri daha nice konserlerde konuk starlarla görme umuduyla.