Paradis Improvisé: Doğaçlama Cenneti

Fransa’nın Marsilya şehrinin Paradis caddesinde bir apartman dairesinde genişçe bir koridor düşünün. Eminim Fransızlar başka bir isim vermiştir; sanki salon değil ama biz işlevini düşünüp salon diyelim. Tavandan sarkan iki avize mekanı aydınlatıyor; seyircinin karşısına gelen duvardaki dışbükey ayna ve bir kaç çerçeve dışında duvarları fazla bir şey süslemiyor. Kuyruklu bir Steinway piyano, karşılıklı olarak iki odaya açılan kanatlı kapıların ortasında olanca görkemiyle arz-ı endam ediyor. Salonun bu tarafı bir sahne.

Üst kapağı açıldığında salonun diğer tarafında oturan kişilerin piyanistin yüzünü görmesi imkansıza yakın. Sandalye düzeninde salona, bildiniz 15 bilemediniz 20 kişi ancak istiflenebilir.

Matmazel Hélène Dumez‘in konser salonundasınız. Burası, genci yaşlısı Fransız caz müzisyenlerinin, on yıldan fazla bir süredir seyirciyle buluştuğu bir mekan. Bir saray değil, bir oda ve Hélène, Klasik Batı Müziği’nin erken döneminde seçkinlerin malikanelerinde ya da saraylarında dinleyebildikleri oda müziğini odasına ve bugüne taşımış. Muhtemelen çoğunluk Hélène’nin müziksever dostları. Ücret ödeyerek gelen var mıdır, bilmiyorum. Ama bu salonda müzik dinleyebilmek için zengin olmanın gerekmeyebileceğini ancak bir çeşit sınavdan geçmek gerektiğini; müzikle, sevmenin ötesinde bir ilişki kurabilen türden insanların bir araya geldiğini tahmin edebilirim.

Hélène Dumez, iki yıl önce, caz müzisyenleri ve cazseverler için bir Paradis olan evinde çalınan müziği, bizim gibi, o evde canlı dinleyemeyecek çoğunluğun da işitebilmesi için bir plak şirketi kurmuş. Paradis Improvisé için, 2021 Nisan’ı ve 2022 Ekim’i arasında, Fransız cazının, farklı kuşaklara ait 14 piyanistini kaydetmiş. Müzisyenleri repertuvarlarında özgür bırakmış; piyano kayıt öncesinde Robert Rossignol tarafından akort edilmiş; kayıtlar ve miksaj, teknoloji harikası ekipman aracılığıyla Julien Bassères tarafından yapılmış; görsel tasarım ve seans fotoğraflarının çekimi Laéticia Dumez’e teslim edilmiş.

Seriden, Pierre de Bethmann, Leonardo Montana, Baptiste Trotignon, Laurent Coulondre, Jean Pierre Como, Yessai Karapetian, Simon Chivallon ve Alain Jean-Marie çıkmıştı; Bojan Zulfikarpasic ve Jonathan Avishai ise 23 Haziran’da yayınlandı.

Thierry Maillard ve Carl-Henri Morisset 15 Eylül’de; Eric Legnini ve Gregory Privat ise 23 Kasım’da yayınlanacak.

Arzu edenler için Spotify’da tüm albümler mevcut. Bugüne kadar yayınlananlardan bir playlist hazırladım. Dinleyince şahit olacağınız üzere, performanslar mükemmel şekilde kaydedilmiş. Piyanistin piyanoyla olan o gerçek ötesi ilişkisi olanca berraklığıyla işitiliyor. Bazılarının kariyerini yakından takip edebilmiştim; bir kısmını ise bu seri sayesinde tanımaya başladım. Ancak istisnasız, dinlediğim tüm piyanistlerin formunda olduğunu söyleyebilirim.

Paradis Improvisé serisi bana, Concord Records tarafından yayınlanan Live at Maybeck Recital Hall serisini hatırlattı. O yıllarda Maybeck malikanesinin sahibi olan caz piyanisti Dick Whittington ve Concord’un sahibi Carl Jefferson’ın ortak projesi olarak hayata geçirilen seri kapsamında, 1989 ile 1995 yılları arasında 42 piyanist, seçili seyirci önünde solo konser vermiş ve CD olarak yayınlanmıştı.

Bir rock konserini stadyumda ya da büyük bir konser salonunda dinlemek güzel olmuyor değil ama özellikle cazı küçük mekanlarda dinlemenin hazzı bambaşka. Sanatçının geniş kitle tarafından takdir edildiği ve en önemlisi, sanatın kutsandığı ve varsıllar tarafından desteklendiği ülkelerde böyle butik projeler yapılmaya devam ediyor ve birileri mükemmel koşullarda müziğin hazzına varabiliyor. Sizi bilmem ama ben kıskanmadan edemiyorum ve üzgünüm ki, çalış senin de olur sözünün bu ülkede hiç bir geçerliliği yok.

*

Şirketin Yotube hesabında yayınlanan her albüme ait videolar var.

Seriden çıkan ve çıkacak olan albümlerle ilgili detaylı bilgiye şuradan ulaşabilirsiniz.