Dumanı Üstünde 5.1
■
Julian Lage – The Layers (Blue Note 2023)
The Layers, gitarist Julian Lage‘nin beğenilen 2022 albümü View With A Room’un kaydedildiği günlerde ortaya çıkan, kendiliğinden şekillenen bir minik albüm. Lage’in birlikte çaldığı basçı Jorge Roeder ve davulcu Dave King‘den oluşan üçlüsüne eklenen gitar ikonu Bill Frisell‘in katılımıyla zenginleşerek iki gitarlı bir dörtlüye dönüşen toplulukla, yeni düzenleme olanak ve olasılıklarının keşfedildiği seanslar sırasında kaydedilmiş The Layers. Altı orijinal parçadan oluşan albüm toplamda 25 dakika sürüyor. Modern cazın ayırt edici iki sesinin (Lage ve Frisell) müziğin en yetenekli ve yaratıcı ritim bölümlerinden biriyle bu buluşmasından ortaya çıkan, alabildiğine canlı, soluk alıp veren, etkileşimlere açık ve samimi bir hissiyatın oluşmasına yol açan, kapsadığı ölçülebilir zamandan çok daha fazlasını vaat eden, çok katmanlı bir albüm. ‘Bir bütün olarak ele alındığında, The Layers’ın kendine has bir kalp atışı var,’ diyen Lage albümle aynı adı taşıyan parça dahil üç parçada akustik gitar çalmış. Tüm besteler ve düzenlemeler Julian Lage imzasını taşıyor. Benim favorim 4. sıradaki This World. Ya sizinki?
■
Avishai Cohen & Abraham Rodriguez Jr. – İroko (Razdaz Recordz 2023)
Afro Latin ve caz alanında gelişmiş yetenekleriyle pek çok ünlü ustayla 40 yılı aşkın bir süredir performans sergileyen, kayıt yapan ve işbirliğinde bulunan İbrahim Rodriguez Jr. bizde pek tanınmayan bir vurmalı-vokalist. İsrailli ünlü basçı-vokalist Avishai Cohen uzun zamandır hayalini kurduğu ‘New York’ta en sevdiği Latin müzisyenlerle bir Latin projesi yapmak’ fikrini hayata geçirmiş ve fikrin ilk ürünü olan İroko yayında. James Brown’ın It’s a Man’s World, 1960 Oscar ödüllü Theme to Exodus ve bir Frank Sinatra klasiği sayılabilecek Fly Me To the Moon gibi parçaların yeni yorumlarının yanı sıra Rodriguez’in el davulu ve cazibeli şarkı söyleme tutkusuyla bezenmiş ve Cohen’in karşı konulamaz bas ritimleriyle donattığı, neredeyse tümü Afro-Karayip kökenli müziklerin temelini oluşturan ritimlere dayanan, itici gücünü buradan alan çok değişik bir albüm. Albümün 25-27 Eylül 2022 tarihleri arasında başarılı flamenko gitaristi Javier Limon tarafından Casa Limon Studio’da, Madrid’de kaydedildiğini de söyleyelim. Kesinlikle yılın en ilginç ikililerinden…
■
Artemis – In Real Time (Blue Note 2023)
Adlarını Zeus ile Leto’nun kızı olarak da bilinen, Apollon’un ikiz kız kardeşi, ay tanrıçasından alan, tamamı kadınlardan oluşan Artemis, 2020’de kendi adlarını taşıyan albümle çıkış yaptığında, öncelikle grup üyelerinin kapsamlı solo deneyimini bir araya getirmeyi amaçlıyordu. O zamandan bugüne, kadronun bir kısmı değişmiş olsa da, grup bu birlikteliği daha da perçinlemiş görünüyor ve yeni albümlerini yayınladılar bile: In Real Time. Piyanist Renee Rosnes tarafından yönlendirilen Artemis’te eski üyeler basçı Noriko Ueda, davulcu Allison Miller ve trompetçi Ingrid Jensen’e, gruptan ayrılan Melissa Aldana ve Anat Cohen’in yerlerine gelen tenor saksofonda Nicole Glover ve alto saksafonda Alexa Tarantino’nun da katılmasıyla kan tazelemiş görünüyorlar. Albümün açışında Lyle Mays‘in, 1985 tarihli Slink adlı parçasının ışıltılı yorumu flüt, saksafon ve vokal birlikteliğinin organik ve dengeli düzenlemesiyle öne çıkıyor. Wayne Shorter‘ın 1965 tarihli Penelope’sinin albüm kapanışını yaptığını, trompetin başrolde olduğu, parlak piyano akorları ve saksafon soloyla dikkat çektiğini de söylemeden geçmeyelim. Yalnızca bir kadın grubu olmaktan öteye, usta müzisyenlerin çalgı hâkimiyetlerinin belgelendiği bir birliktelik olan Artemis, yeni albümlerinde sekiz şarkılık bir derlemeyle, grup üyelerinin doğaçlama güçlerinin yanı sıra besteci olarak yeteneklerini de vurgulayan, parlak bir devam albümüyle geri dönüyorlar.
Bakmayın şairin ‘ne kadınlar sevdim zaten yoktular’ dediğine; iyi ki varlar, iyi ki müzik yapıyorlar…
■
Kekko Fornarelli – Naked (Eskape Music 2023)
Kekko Fornarelli, Puglia’dan bir müzisyen, besteci ve yapımcı. 1978 doğumlu sanatçı, son on yılda dünya çapında 60’tan fazla ülkede yayınlanan albümleri ve 400’ün üzerinde konseri ile caz ve elektronikten, film müziklerine kadar uzanan uzun bir yolculuğun ardından, sekizinci albümü Naked ile karşınızda. Albümün tümü Fornarelli’nin piyanosunun en derin lirizminden süzülen, on solo piyano parçasından oluşuyor. Yayınlanmamış sekiz besteye Ask the Dust’ın, önceki albümü Anthropocene’den alınan parçanın yeni bir versiyonu ve gitarist Walter Beltrami‘nin The Flame parçası eklenmiş. Sadece 28 Days şarkısında Redi Hasa‘nın çellosu Kekko Fornarelli’nin piyanosuna eşlik ediyor. Fornarelli şu sıralar Puglia Sounds Tour Export 2023 programında Eskape Music’in yapımcılığını üstlendiği bir turne ile dünyayı dolaşıyor. Belki yolu buralara da düşer, kim bilir?
■
Anıl Şallıel – Excited (Sony Music 2023)
Albüm öncesi Old Town adlı parçasını dinleyicileri ile buluşturan Anıl Şallıel’in yeni albüm çalışması olan Excited geçtiğimiz Dünya Caz Günü’nde platformlarda yerini aldı. Şallıel’e albümde ünlü ses sanatçısı Sevda Alekperzadeh eşlik ediyor. Dünyaca ünlü Azerbeycanlı sanatçı sessizliğini, tam on yıl aradan sonra bir Türk caz sanatçısıyla, saksafoncu Anıl Şallıel’in bu yeni albümüyle bozuyor. Türk müziğini caz müziğiyle harmanlayan sanatçı, Excited’da yerel tatlara ağırlık verse de, caz müziğinin eğlenceli ve çok kültürlülüğünden yararlanan tavrıyla, deyim yerindeyse iç piyasayı pek de iplemeyen bir yaklaşımla, oldukça serin bir noktada duruyor. Zaman zaman duru, zaman zaman da yırtıcı vokaliyle Şanlıel’in bestelerinin vokal çeşitliliğini de karşılamakta zorlanmayan Alekperzadeh, yaratıcı yorumlarıyla albümün renk paletini daha da genişletiyor.
Vokalin sempatik Türkçesinin ardına sığınmadan, arabeskten Ankara havasına, oradan da pop caza, uzun havadan rap’e, rap’ten hicaz soloya, Adana çiftetellisinden, be-bop’a ve oradan da Princevari funky havalara kadar, anı ve insanı sarıp sarmalayan, kışkırtıcı ritimlerle donatılmış ve hayli özenilmiş bir yapım Excited. Deniz Taşar, Mustafa İpekçioğlu, Cafer Nazlıbaş, Furkan Bilgi, Batu Şallıel, Tolga Erzurumlu, Cahit Kutrafalı, Enver Muhamedi, Robert Mehmet İkiz, Ekin Cengizkan, Halil İbrahim Işık, Ozan Musluoğlu, Cengiz Tural, Onur Nar, İstanbul Strings gibi çok değerli müzisyenler de bu projede yer alıyor.
Şallıel’in tamamı kendi bestelerinden oluşan albüm, son yıllarda dinlemekten keyif aldığım sayılı yerli albümden biri oldu. Entelektüel, derin ve felsefi görünme kaygıları yüzünden kasım kasım kasılarak çok şey anlatma derdine düşen kimi azcılara (ben onlara cazcı değil, azcı diyorum) nispet yaparcasına keyif ve eğlenceyi öne çıkan bir çalışma Excited.
‘Bir caz albümünden yalnızca keyif almak yetmez,’ diyorsanız, size de hak veririm. Umarım size de hoş gelir…
■■■
