Bir Müzisyenin İkinci Hayatı: Charlie Kohlhase – Second Life
Please scroll down for the review of Second Life by Charlie Kohlhase in English
Günahla suçu eş kabul eden zihniyetin, kaynağını eşcinsellik ve uyuşturucu bağımlılığı olarak gördüğünden ötürü bir hastalığın kurbanlarını bile isteye ölüme terk etmesi, ölümü bu insanlara bir tür ceza olarak görmesi, hastalığı yenmek için bilimsel çalışmalar yapılmasının dini ya da ahlaki nedenlerle engellenmesi, geciktirilmesi, en hafif tabirle, bir insanlık suçuydu.
AIDS nedeniyle ölümlerin büyük çoğunluğu, hastalığın ortaya çıkışını takip eden ilk yıllarda gerçekleşti. Sinema oyuncuları Anthony Perkins, Rock Hudson, fotoğraf sanatçısı Robert Mapplethorpe, müzisyenler Freddie Mercury, Tom Fogerty, bilim insanı Isaac Asimov, filozof Michel Foucault, balet Rudolf Nureyev ve sevdiklerinin yanı başında hayatını kaybeden 40 milyon insan. Yoklukları insanlığın kaybı olan 40 milyon insan!
Neyse ki, zamanla virüsün ırk, cinsel tercih, cinsiyet, milliyet ayırt etmediği, insanların tamamı için tehdit oluşturduğu anlaşıldı da durum ciddiye alındı, teşhis ve tedavi için bilime fon sağlandı.
Günümüzde HIV için geliştirilen ilaçlar virüsün vücutta çoğalmasını ve bağışıklığı baskılayıcı etkisini önleyerek, HIV pozitif kişilerin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlıyor.
Aldığı tedavi ile virüsü kontrol altına alanlardan birisi de nefesli sazlar ustası, Charlie Kohlhase. Yeni albümü Second Life, hastalıkla mücadele edenlere, modern tedaviden yararlanamadan ölenlere, HIV pozitif nedeniyle yaşamını yitiren yakın dostlarına ve binlerce kişi ölürken ABD hükümetinin ayak sürüdüğü bir dönemde hastalıkla ilgili daha fazla araştırma yapılması için bedenlerini ve hayatlarını ortaya koyan diğer aktivistlere adanmış.
Anaakım caz medyasında adına seyrek rastlansa ve İngilizce Wikipedia’da adına açılmış bir sayfa olmasa da Charlie Kohlhase, müzisyenlerin müzisyeni mertebesini kazanmış bir doğaçlama ustası ve besteci. Boston’a taşındığı 1980’den bu yana şehrin zengin caz geleneğinin vazgeçilmez üyesi oldu. Uzun yıllar şehrin efsanevi topluluğu Either/Orchestra‘da çalıştı, Roswell Rudd, Dave Douglas, Dennis Gonzalez, Anthony Braxton, Oliver Lake gibi serüven tutkunlarıyla işbirliği yaptı. Gitarist Garrison Fewell ve alto saksofoncu John Tchicai ile ortak çalışmaları ona avangart caz dünyasında saygın bir konum sağladı. Liderliğini yaptığı Charlie Kohlhase 5 ve Saxophone Support Group ile albümler yayınladı.
Şimdilerde JCM Art Ensemble ve No Boundaries Big Band orkestralarının yöneticiliğini yapıyor, küçük gruplarıyla çalıyor, bir yandan da radyo programı yapıyor.
Sekiz müzisyenden oluşan grubu Explorers Club ile kaydettiği Second Life, tahmin edersiniz, Kohlhase’in hayatta kalma mücadelesinin -belli belirsiz- izlerini barındırıyor. Mandorla Music etiketli albüm, liderinkilerin yanı sıra, Elmo Hope, Don Cherry, Ornette Coleman, John Tchicai ve Roswell Rudd olmak üzere Kohlhase’in müzikal dünyasını etkilemiş kahramanların bestelerini içeriyor.
Kohlhase pandemi sürecinde yakın arkadaşlarıyla çalmaya devam etmiş, açık hava konserleri vermiş. Tromboncu Jeb Bishop’ın Boston’dan Chicago’ya geri taşınma kararı alması, Kohlhase’e, stüdyoya girme ve olgunlaşmış repertuvarı kaydetme ilhamı vermiş.
Explorers Club’ın genişlemiş hali, trompetçi ve flügelhornist Daniel Rosenthal, gitarist Eric Hofbauer, tubist Josiah Reibstein ve davulcu Curt Newton gibi liderin uzun zamandır birlikte çaldıklarının yanı sıra tenor saksofonda Seth Meicht, trombonda Jeb Bishop ve basta Tony Leva olmak üzere yeni eklenenlerden oluşuyor.
Second Life, müzisyenlerin doğaçlamasına, hatta ikili ya da üçlü bölümler halinde kolektif doğaçlamasına izin veren düzenlemeler içeriyor. Solistlerin sürprizlerle dolu doğaçlamalarının ortak yönü, neredeyse sistematik şekilde, kendilerine değil müziğin kendisine hizmet edecek şekilde ilerliyor olması. Nihai anlamda ensemble olarak başarılı bir icra çıkarma hedefiyle çalıyorlar. Bu anlamda basta Tony Leva ve tubada Josiah Reibstein muhteşem iş çıkarıyor, müzikaliteden ödün vermeksizin her şeyi bir arada tutuyorlar. Bu kulakla dinlendiğinde Second Life, uzun zamandır böylesini dinlemediğinize emin olduğum kadar disiplinli bir albüm. Müzik mantıksal bir düzlemde ilerliyorken paradoksal olarak doğaçlama dozunun bu denli yüksek olduğu icralar çıkarmak, Kohlhase’in bestecilik ve düzenleme yeteneğinin ürünü.
Albümü açan Character-Building Blues, içinde keder olmayan bir Kohlhase bestesi. Gitar, bas, davul üçlüsünün inşa ettiği temelin güven veren sağlamlığında, sırasıyla, Kohlhase, Rosenthal ve Bishop akıllara zarar sololar çalıyorlar.
Second Life’la ilgili yaşanması muhtemel bir sorun, cazip sunumuna kanıp, bazı icraları, sonrakine geçmeyi engelleyecek şekilde tekrar dinleme arzusu.
Kohlhase’in Burundi’nin inganga müziğinden esinlenerek bestelediği ve Tony Leva’nın bas solosu ile başlayan No Such Explorer‘da, Curt Newton’ın, dinleyeni hipnotize eden Hamid Drake-vari ritmik deseni önünde Meicht and Kohlhase’in ama özellikle Kohlhase’in öylesine mükemmel yükselen ve sonunda esrikleşen tenor solosu var ki, doğaçlama olduğuna ikna olmak için tekrar dinlememek neredeyse imkansız. Meicht’ın tenor, Reibstein’ın tuba sololarının da hakkını yemeyeyim. Saykodelik caz diye bir şey varsa, o muhtemelen No Such Explorer.
Lennette, bırakalım birlikte çalmayı, tanıştıkları bile şüpheli iki caz efsanesinin isimlerinden türetilmiş: Lennie Tristano ve Ornette Coleman. Fantazi bu ya, bir araya gelmiş olsalardı ortaya nasıl bir müzik çıkardı? Kontrollü şekilde başlayıp esrarengizleşen sonra da vahşileşen, kolektif doğaçlamalarla süslenmiş, trombon ve gitar atışmasının başrolü kaptığı eksantrik bir icra.
Gündelik hayatta karşılaştığı ilginç detaylar Kohlhase’e müzikal fikirler verebiliyor. No Dog, No Bike, adını, bir Kore marketinin kapısındaki uyarıdan ilham alırken Consolation Cake, düzenli gittiği bir kafe espresso yapmayı beceremeyince gönül almak için verilen kekin öyküsü. Airport Station ise, havaalanındaki bir yürüyen merdivenin mekanik hırıltılarının yansıması.
Second Life, şu ana kadar andığım altı Kohlhase bestesinin yanı sıra, klasik dönem caz müzisyenlerinin fazla bilinmeyen parçalarını içeriyor.
Don Cherry’nin zamanında Ed Blackwell ile düet kaydettiği, Ornette Coleman bestesi Man On The Moon, dur kalklarla ilerleyen Mingusvari bir kolektif cümbüşe dönüşmüş. Girişte hiç de sakil durmayan elektronik efektler, yaklaşmakta olan kaosun habercisi. Trombon solosu, liderin, Bishop şehri terke etmeden önce grubu stüdyoya sokma kararını doğruluyor.
Berlin Ballad, John Tchicai’nin, In a Sentimental Mood üstüne geliştirdiği bir bestesi. Kohlhase baritonda, Seth Meicht tenorda, ruh ikizlerinin müziğini kutsuyorlar.
Albümün alışıldık anlamda yegane baladı, Elmo Hope bestesi Eyes So Beautiful as Yours ile Kohlhase, Hofbauer’ın gitardaki enfes eşliğinin önünde bariton tonunun güzelliğini sergiliyor.
Albümü kapatan Tetraktys ile Kohlhase, başka bir kahramanını daha anıyor. Kulübün üyeleri toplu halde parçanın bestecisi Roswell Rudd’u selamlayıp dinleyiciye veda ediyorlar.
Second Life bir modern zaman başyapıtı. Geleceğin cazının keşfedilmesi uğruna bugünün cazının ihmal edildiği bir zamanda, cazın aslında geçmişiyle bir bütün olduğunu, cazı caz yapan timbre, poli-ritmik zenginlik, karakter, kolektif ve bireysel doğaçlama gibi unsurların modası geçmiş kavramlar olmadığını kanıtlayan mükemmel bir albüm.
Caz gerçekten de zamansız bir sanat ve köklerini onurlandırırken gelişmeye devam etmesi büyüleyici. Erkenci kuşlar, yılın en iyi albümlerinden biriyle daha tanıştığımızı ötüyorlar.
Caz tutkunları için harika bir keşif!
Ömrünüz uzun, sağlıklı olsun Charlie Kohlhase. Sizi seviyoruz.
■
Meraklısına Notlar:
- Turgay Yalçın’ın Dark Blue Notes’daki yazıları
- 2024’de çıkan diğer caz albümleri.
- Albümün satın almak isteyenler için Bandcamp sayfası
- Charlie Kohlhase resmi web sitesi
■
Second Life of a Musician: Charlie Kohlhase
The mindset that equates sin with guilt willingly abandoned the victims of a disease, viewing death as a form of punishment for these individuals due to their source being homosexuality and drug addiction. Preventing scientific research to combat the disease for religious or moral reasons, delaying it—put simply, it was a crime against humanity.
The majority of deaths due to AIDS occurred in the early years following the emergence of the disease. Film actors like Anthony Perkins and Rock Hudson, photographer Robert Mapplethorpe, musicians Freddie Mercury and Tom Fogerty, scientist Isaac Asimov, philosopher Michel Foucault, ballet dancer Rudolf Nureyev, and 40 million other beloved individuals lost their lives. Their absence represents a loss for all of humanity!
Fortunately, over time, it became clear that the virus did not discriminate based on race, sexual preference, gender, or nationality—it posed a threat to all of us. This realization led to a serious response, funding scientific diagnosis and treatment.
Today, medications developed for HIV prevent the virus from replicating in the body and suppress its impact on the immune system, allowing HIV-positive individuals to lead long and healthy lives.
One of those who has successfully controlled the virus through treatment is the master of wind instruments, Charlie Kohlhase. His new album, ‘Second Life,’ is dedicated to those fighting the disease, those who succumbed without benefiting from modern treatments, close friends lost due to AIDS, and other activists who courageously advocated for more research during a time when the U.S. government dragged its feet on addressing the epidemic.
Charlie Kohlhase, although rarely mentioned in mainstream jazz media and lacking a dedicated English Wikipedia page, stands as a master improviser and composer—a musician’s musician. Since relocating to Boston in 1980, he has become an integral part of the city’s vibrant jazz tradition. Kohlhase spent many years collaborating with the legendary Either/Orchestra, working alongside adventurous artists such as Roswell Rudd, Dave Douglas, Dennis Gonzalez, Anthony Braxton, and Oliver Lake. His partnerships with guitarist Garrison Fewell and alto saxophonist John Tchicai have solidified his esteemed position in the avant-garde jazz world. Notably, he has released albums with both the Charlie Kohlhase 5 and the Saxophone Support Group.
Currently, Kohlhase serves as the director of the JCM Art Ensemble and the No Boundaries Big Band. In addition to leading these larger ensembles, he continues to perform with his smaller groups and hosts a radio show.
Second Life, recorded with his eight-musician band Explorers Club, contains – you guessed it – vague traces of Kohlhase’s struggle for survival. The album, on the Mandorla Music label, features compositions by heroes who influenced Kohlhase’s musical world, including Elmo Hope, Don Cherry, Ornette Coleman, John Tchicai and Roswell Rudd, in addition to the leader himself.
During the pandemic, Kohlhase continued to play with close friends and gave outdoor concerts. Trombonist Jeb Bishop’s decision to move back to Chicago from Boston inspired Kohlhase to enter the studio and record the mature repertoire.
The expanded version of Explorers Club features the leader’s longtime collaborators, including trumpeter and flugelhornist Daniel Rosenthal, guitarist Eric Hofbauer, tubist Josiah Reibstein and drummer Curt Newton, as well as new additions Seth Meicht on tenor sax, Jeb Bishop on trombone and Tony Leva on bass.
Second Life features arrangements that allow musicians to improvise, even collectively in pairs or trios. The common aspect of the soloists’ improvisations, which are full of surprises, is that they proceed almost systematically in a way that serves the music rather than themselves. Ultimately, they play as an ensemble with the goal of producing a successful performance. In this sense, Tony Leva on bass and Josiah Reibstein on tuba do an excellent job, holding everything together without compromising musicality.
Listened to with this ear, Second Life is a disciplined album, the likes of which I’m sure you haven’t heard in a long time. It is a product of Kohlhase’s compositional and arranging skills to produce performances with such a high dose of improvisation, paradoxically, while the music proceeds on a logical plane.
Character-Building Blues, which opens the album, is a Kohlhase composition with no sorrow in it. In the reassuring solidity of the foundation built by the guitar, bass and drums trio, Kohlhase, Rosenthal and Bishop, respectively, play mind-blowing solos.
One potential problem with Second Life is the temptation to be seduced by its enticing presentation and listen to some of the performances over and over again, preventing you from moving on to the next one.
Kohlhase, inspired by Burundi’s inganga music, composed ‘No Such Explorer,’ which begins with Tony Leva’s bass solo. In this piece, Curt Newton’s hypnotic, Hamid Drake-like rhythmic pattern takes the listener on a journey. Meicht and Kohlhase contribute exceptional tenor solos, especially Kohlhase’s soaring and eventually intoxicating improvisation. I must also acknowledge Meicht’s tenor and Reibstein’s tuba solos. If there’s such a thing as psychedelic jazz, ‘No Such Explorer’ is likely it.
Lennette is derived from the names of two jazz legends who are doubtful to have ever met, let alone played together: Lennie Tristano and Ornette Coleman. What kind of music would they have created if they had gotten together? An eccentric performance that starts in a controlled manner, becomes enigmatic and then wild, embellished with collective improvisations, with trombone and guitar bickering taking the lead role.
The interesting details he encounters in everyday life can give Kohlhase musical ideas. No Dog, No Bike takes its name from a warning on the door of a Korean store, while Consolation Cake is the story of a cake given to a regular café to cheer him up when he fails to make espresso. Airport Station is a reflection of the mechanical growling of an escalator at an airport.
In addition to the six Kohlhase compositions I’ve mentioned so far, Second Life also includes little-known pieces by classical jazz musicians.
Ornette Coleman composition Man On The Moon, which Don Cherry once recorded as a duet with Ed Blackwell, has been transformed into a Mingus-like collective orgy with stops and starts. The electronic effects at the beginning, which fits the music very well , foreshadow the impending chaos. The trombone solo confirms the leader’s decision to get the band into the studio before Bishop leaves town.
Berlin Ballad is a composition by John Tchicai, based on In a Sentimental Mood. Kohlhase on baritone and Seth Meicht on tenor bless the music of soul mates.
In the album’s only ballad in the usual sense, Eyes So Beautiful as Yours by Elmo Hope, Kohlhase displays the beauty of his baritone tone in front of Hofbauer’s exquisite accompaniment on guitar.
With Tetraktys, which closes the album, Kohlhase pays tribute to another hero. The members of the club collectively salute the composer Roswell Rudd and bid farewell to the listener.
■
Second Life is a modern masterpiece. In a time when today’s jazz is neglected in the pursuit of discovering the jazz of the future, this album proves that jazz is actually a whole with its past. Elements such as timbre, polyrhythmic richness, character, and both collective and individual improvisation are not outdated concepts that define jazz.
Jazz truly is a timeless art, continuing to evolve while honoring its roots is fascinating. The birds announce that we’ve encountered one of the best albums of the year.
A fantastic discovery for jazz enthusiasts!
May you have a long and healthy life, Charlie Kohlhase. We love you.
■
Notes:
