Bill Evans & Yeni Keşifler: Treasures (Elemental 2023)

ENGLISH version of this article is HERE!

Bill Evans’ın, içinde evrensel normlarda müzikal güzellikler bulunduran hazine sandıklarından birinin daha açıldığına tanıklık etmek büyük mutluluk. BILL EVANS – TREASURES: SOLO, TRIO & ORCHESTRA RECORDINGS FROM DENMARK (1965-69)’da, prodüktör Zev Feldman, yardımcı prodüktörler Jordi Soley ve Carlos Agustín Calembert’in bir altın madencisi sabrıyla ulaştığı kayıtlar, 1960’ın ortalarına Danimarka’ya tarihleniyor. Albüm notlarından öğrendiğimize göre bahsi geçen kayıtlar, Danimarkalı prodüktör Ole Matthiessen’in kişisel koleksiyonundan. Evans’ın formunun zirvesine çıktığı, başta Montreux ve Village Vanguard kayıtlarıyla yakın tarihlerde kayda alınan bu özel canlı kayıtlar, Evans tutkunlarının koleksiyonlarında çok özel bir yer edinmeye aday.

Sınırlı sayıda yapılan ilk baskı Record Store Day kapsamında 22 Nisan’da raflarda olacak. CD ve dijital versiyon ise 28 Nisan’da yayımlanacak. Yayınlanma tarihini beklerken albüm hakkında detaylı bir değerlendirme yazısına geçelim.

1960’lardaki radyo yayınından bu yana hiç duyulmamış bu kayıtlar, duyurulduğu ilk günden beri plak koleksiyoncuları ve caz meraklılarının ön sipariş listelerinin ilk sırasında yer alıyor. Albümün bir kopyası elime geçtiğinden beri albümü detaylı bir şekilde dinleme şansım oldu. Oldukça başarılı bir baskı ve prodüksiyon kalitesi yakalanmış olduğunu söyleyebilirim. Kapak tasarımı, fotoğraf seçimleri ve görselliği koleksiyonerlerin beğenisini kazanacak türden. Özellikle Palle Mikkelborg’un aranjmanları ve yönetiminde Evans’a eşlik eden The Danish Radio Big Band ile beraber alınan kayıtlar oldukça duru ve berrak. 

Ekim 1965’de Copenhagen Jazz Festival, Tivolis Koncertsal Copenhagen’da ve Kasım 1965’de Slotsmarksskolen’de alınan kayıtlarda bas, davul, piyano üçlüsü olarak grup etkileşiminin oldukça yüksek olduğu, Evans’ın caz piyano üçlüsü formunu yeniden inşa ettiği, daha doğrusu, icat ettiği bir müzikal estetik kulaklarımızda. Bu plakta Come Rain or Come Shine, Someday My Prince Will Come gibi parçaların yeniden düzenlemelerinin yanında Waltz for Debby, Time Remembered gibi Evans’ın kral tacının zümrüt taşlarının enfes versiyonları da yer alıyor.

Albümün ilk plağında Evans’ın sakin tempoda bir intro’su ile başlayan Come Rain or Come Shine parçasında, daha sonrasında NHØP’un tane tane eşliği ve Alan Dawson’un önce fırça ile yavaş başlayıp ardından keskin zil vuruşlarıyla tempoyu arttırdığını duyuyoruz. Parçanın yavaşça sönümlenip uzaklaştığına tanıklık ediyoruz.

Parça aralarındaki alkış bölümlerinin normalden daha üst bir ses seviyesinde kullanıldığını fark ediyoruz. Alkış sesleri biz seyirci bölümünde oturup dinlediğimizde çevremizi sarıyormuş gibi hissettiriyor. Muhtemelen bir konser salonunda dinleme deneyimi imite etmeye çalışılıyor. 

Ardından gelen parça Some Day My Prince Will Come, elegant ana motifi ile akılda kalıcı bir kompozisyon. Bu parçada bas ve davul soloları parçanın en ilgi çekici bölümlerini oluşturuyor. Parça sonu için ise Evans, son derece çevik bir final kurgulamış. Hemen ardında başlayan Beautiful Love parçasına oldukça hızlı ve keskin bir uçuşla geçiyoruz. İlk plağın ilk yüzü bitmeye yaklaşırken zamanın nasıl hızlı geçtiğini fark edemeyeceğimiz akıcı bir canlı performans deneyimi yaşıyoruz. 

Ses kalitesi stüdyo şartlarında olduğu kadar berrak değil ama son derece doyurucu. İlk plağın son parçası bir Evans başyapıtı olan Waltz for Debby. Giriş bölümünün ardından atak bir forma geçen parça, Evans’ın swingli piyano icrasında bir grup lideri olarak kendinden emin ve kararlı bir icra stilini tercih ettiğinin kanıtı. Evans’ın NHØP ile solo bölümlerini bölüştükleri ve geri çekildiği, sonrasında ise finale ulaştığı anlar dinleyiciden büyük alkış almış.

Piyano üçlüsü formatında kaydedilen ilk plağın ikinci yüzü Re: Person I Knew ile başlıyor. Usta piyanistin davulcu Alex Riel ve kontrbasçı Niels Henning Ørsted Pedersen ile Kasım 1965’de canlı çaldığı bu kayıtta da, ilk yüzde olduğu grup içi etkileşimin oldukça yüksek ama tansiyonun ilk bölüme göre biraz daha sakin olduğunu duyuyoruz. Tabii ki burada sakinlik ifadesi, yaratılmayı hedeflenen ruh durumu ile ilgili. Albümün bu yüzündeki parçalar, caz tarihinin en iyi piyano üçlüsü kayıtlarından bazılarını gerçekleştirmiş Bill Evans’ın akıllarda yer etmiş temposu ile kıyasladığımızda daha durgun bir tempoda kayıda alınmış. 

Solo piyano, bir müzisyenin kendi benliği ile sohbeti gibi yalın, sakin, duru bir güzelliği olan icra biçimidir. Müzisyenin duygu dünyası, artikülasyonu ve entonasyonu ne kadar kuvvetliyse icra edilen müziğin dinleyicisindeki karşılığı da bir o kadar derin oluyor. Evans’ın hayal gücünün sınırlarını zorlayan yaratıcılığı ve akıcılığını tüm çıplaklığı ile dinlediğimiz İkinci plağın ilk yüzünde Re:Person I Knew, Round Midnight, My Funny Valentine gibi mücevherleri akıllarda yer edecek bir performans ile dinliyoruz.

İkinci plağın ikinci yüzünde Palle Mikkelborg’un orkestrasyonları ve aranjmanları ile kayda alınan enfes bir orkestra destekli caz performansı dinliyoruz. Bu kayıtlarda orkestrasyonların müzikteki caz elementlerinin üzerini örtmediğini, güzelliklerini kapatmadıklarını düşünüyorum. Caz orkestrası albümlerinde orkestranın diğer enstrümanlarının ana müzisyenlerin önüne geçmesinden çok hoşlanmıyorum. The Royal Danish Symphony Orchestra ve The Danish Radio Big Band’in Kopenhag’da 1969 yılında kaydedilen kayıtta Eddie Gomez ve Marty Morell’den oluşan ritim section’a Allan Botschinsky ve Idreas Sulieman trompette, Tarolf Mølgaard trombonda, Jasper Thilo, Sahib Shihhab üflemelilerde, Niels Henning Ørsted Pedersen kontrbasta ve trompetiyle Mikkelborg orkestrada eşlik ediyor. 

Treasures’da piyanonun müziğin kalbinde olduğu üç farklı kombinasyonda kayıtlar yapılmış. Bu albümü emsalsiz kılan özelliklerinden biri de bu. Evans’ın kariyerinin şiirsel ve atmosferik ânlar yaratma hususundaki mahirliğini tüm çeşitliliği ile bu özel kayıt ile dinleyebiliyoruz. İyi cazın merkezinde caz standartları yer alır. Bu albüm aynı zamanda her zaman elinizin altında olmasını isteyeceğiniz türden bir caz standartları arşivi niteliğinde.  Özellikle albümün son plağı, Evans’ın, Eddie Gomez, Alex Riel ve Marty Morell ile Danish Radio Radiohuset’de Ekim 1966 ve Stakladen, Aarhus’da Kasım 1969’da kaydettikleri kayıtlar benim kişisel favorim oldu. 

Kitapçık da oldukça doyurucu içeriklerle dolu. Zev Feldman’ın ön giriş yazısının ardından Marc Myers’ın Evans hakkında kapsamlı bir değerlendirme yazısı yer alıyor. John Koenig’den Nilels-Henning Ørsted Pedersen ve Alan Dawson hakkında içeriklerle beraber Palle Mikkelborg, Peter Larsen, Eddie Gomez ve Marty Morell’in Evans hakkında hatıraları ve görüşleri de yer alıyor. Ayrıca Mathew Shipp ve Ran Blake’in Feldman ile yaptığı röportajlar bu zengin içeriklerle dolu kitapçığın önemli bölümlerini oluşturuyor. 

Albüm hakkında yazdığım ön tanıtım yazımda “Evans tuşlara dokunduğa her âna kulak kabartmak isteyen biz müzikseverler için kulağımıza gelen müziklerden her biri bir öncekinden daha etkileyici olabilir. Fırsatı kaçırmak istemeyiz.” yazmıştım. Bu albüm, Evans’ın geniş spektrumlu müzikal icralarına genel bir bakış açısı ve kapsamlı bir caz standartları koleksiyonuna kavuşmamızı sağlıyor.

Albüm hakkında daha detaylı bilgi için BU SAYFAYI ziyaret edin lütfen.

*

Bill Evans & New Discoveries: Treasures (Elemental 2023)

It is a great pleasure to witness another opening of one of Bill Evans‘ treasure chests containing musical beauties in universal norms. Recordings in BILL EVANS – TREASURES: SOLO, TRIO & ORCHESTRA RECORDINGS FROM DENMARK (1965-69), reached by producer Zev Feldman, co-producers Jordi Soley and Carlos Agustín Calembert with the patience of a gold miner, date to Denmark in the mid-1960s. According to what we learned from the album liner notes, this recordings are from the personal collection of Danish producer Ole Matthiessen. These special live recordings, in which Evans reached the peak of his form, are candidates to occupy a very special place in the collections of Evans enthusiasts

Bill Evans, Treasures: Solo, Trio and Orchestra Recordings from Denmark (1965-1969), a limited 180-gram three-LP set mastered by Bernie Grundman, as a Record Store Day exclusive on April 22. The album will be issued as a two-CD set and digitally on April 28. 

Never heard before since the radio broadcast in the 1960s, these records have been at the top of the pre-order lists of record collectors and jazz enthusiasts since they were announced couple of days ago. Since I received a copy of the album, I had the chance to listen to the album in detail. I can say that a very successful printing and production quality has been achieved. The cover design, photo selections and visuals are the kind that will win the appreciation of collectors. Especially the recordings taken with The Danish Radio Big Band accompanying Evans in the arrangements and conduction of Palle Mikkelborg are quite crystalline clear.

Recordings taken at The Copenhagen Jazz Festival, Tivolis Koncertsal Copenhagen in October 1965, and at Slotsmarksskolen in November 1965, where the group interaction as bass, drums, piano trio was quite high, Evans with the jazz piano trio form reconstructed, or rather invented a musical aesthetic in our ears. This record includes re-arrangements of tracks such as Come Rain or Come Shine, Someday My Prince Will Come, as well as exquisite versions of Evans’ crown emeralds such as Waltz for Debby and Time Remembered.

In the piece Come Baby or Come Shine, which started with Evans’ calm tempo intro on the first side of the first LP, we hear that NHØP‘s grain accompaniment and Alan Dawson‘s first slow start with a brush and then increase the tempo with sharp cymbal beats. We hear that the piece slowly fades away evantually.

We notice that the clapping sounds between the tracks are used at a higher volume than normal. The sounds of applause make us feel as if they surround us when we sit and listen in the audience section. Probably trying to imitate the listening experience in a concert hall.

The following is a catchy piece with the elegant main motif Some Day My Prince Will Come. In this piece, the bass and drum solos are the most interesting parts of the piece. For the end of the piece, Evans designed a very agile finale. We pass to the piece Beautiful Love, which started right after, with a very fast and sharp flight. As the first side of the first record is nearing the end, we experience a fluid live performance where we cannot realize how fast time flies.

The second side of the first LP recorded in the piano trio format begins with Re: Person I Knew. In this recording, which the master pianist played live with Alex Riel and Niels Henning Ørsted Pedersen in November 1965, the interaction in the group is quite high, but we hear that the tension is a little calmer than in the first part. Of course, it’s about the mood to create an expression of calmness. The tracks on this side of the album were recorded at a slower tempo when compared to the memorable tempo of Bill Evans, who recorded some of the best piano trio recordings in jazz history. But for sure that timing, fluency is always top notch in general.

The solo piano is a performance style with a simple, calm beauty like the conversation of the musician with his own self. The stronger the emotional world, articulation and intonation of the musician, the deeper the response of the music to the listener. On the first side of the second LP, where we listen to Evans’ creativity and fluency that pushes the limits of imagination with all its nakedness, we listen to jewels such as Re:Person I Knew, Round Midnight, My Funny Valentine with a memorable performance.

On the second side of the second LP, we listen to an exquisite orchestral jazz performance recorded with Palle Mikkelborg’s orchestrations and arrangements. I think that in this recording orchestrations do not cover up the jazz elements in the music, they do not hide their beauty. I don’t like the fact that the other instruments of the orchestra take precedence over the main musicians in jazz band albums. Recorded with The Royal Danish Symphony Orchestra and The Danish Radio Big Band in Copenhagen in 1969, the rhythm section played by Eddie Gomez and Marty Morell accompanied by the orchestra featuring Allan Botschinsky, Idreas Sulieman (trumpet), Tarolf Mølgaard (trombone), Jasper Thilo, Sahib Shihhab (reeds), Niles Henning Ørsted Pedersen (bass) and Mikkelborg (trumpet).

In Treasures you would find three different combinations where the piano is at the heart of the music. That’s one of the things that make this album unique. With this special recording, we can hear the prowess of Evans’ career in creating poetic and atmospheric moments in all its diversity. Jazz standards are at the heart of good jazz. This album is also an archive of jazz standards that you will always want to have at your hand. My personal favourites, in particular, are the recordings Evans recorded with Eddie Gomez, Alex Riel and Marty Morell on the last LP of the album, on Danish Radio, Radiohuset in late October 1966 and in Stakladen, Aarhus in November 21, 1969.

The booklet contains very satisfying content. Following Zev Feldman’s foreword is a comprehensive review of Evans by Marc Myers. Along with content about Nilels-Henning Ørsted Pedersen and Alan Dawson from John Koenig, there are also memories and opinions of Palle Mikkelborg, Peter Larsen, Eddie Gomez and Marty Morell about Evans. In addition, interviews with Feldman by Mathew Shipp and Ran Blake form the important parts of this rich booklet.

In my PREVIEW ARTICLE I wrote about the album, “Evans, for us music lovers who want to listen to every moment he touch the keys, each piece of music we hear can be more impressive than the previous one. We don’t want to miss the opportunity.” I wrote. This album provides an overview of Evans’ broad spectrum of work and a comprehensive standards book.

For more information please visit THIS WEBSITE