İstanbul’da Yeni Bir Caz Okulu

Kısa süre önce kendisiyle yaptığım sohbette haberdar olmuştum. Müzisyen, besteci, eğitimci ve Dark Blue Notes yazarı Güç Başar Gülle, halen öğretim üyesi olduğu Kadir Has Üniversitesi‘nde yan dal olarak caz eğitiminin başlayacağından ve gerekli şartlar hızlıca oluştuktan sonra ana dal olarak devam edeceğinden bahsetti. Yeni bir caz konservatuvarının kurulacağı haberinin verdiği sevinçle Gülle’yle, okuyucularımızı aydınlatmak amacıyla, soru cevap seansı düzenledik.

■

Turgay Yalçın: Hocam, malum 100 yılı aşkın geçmişinin neredeyse yarısında caz sanatı okullarda öğretilmedi. Şimdi ise tedrisattan geçmeyen caz müzisyeni yok denecek kadar az.

Güç Başar Gülle: Thomas Jefferson Virginia Üniversitesi ilk kurduğunda okul diploma vermiyormuş çünkü eğer yaptığın işin hakkını verip işlevsel bir formda hareket ediyorsan diplomaya pek gerek kalmıyor.

Caz müziğinde başlarda okul caz müzisyenlerinin performans mekanları ve oturup müzik konuştukları mekanlarmış. Gil Evans’ın evinde oturup hem klasik müziğe hem de caz müziğine ait eserleri birlikte dinleyip analiz edip müzik konuşurlarmış. Müzik konuşulabiliyorsa ve bu fikir alışveriş süreçleri icraya ve beste yapma sürecine yansıtabiliyorsa her yer mektep; bu yoksa kurumsal ve endüstriel yapılar vitrin özelliğinin ötesine geçemiyor.

Konumuzla doğrudan ilişkili olmayabilir ama aklıma geleni sormadan da edemem. Dinleyicinin durduğu yerden bakılınca, alaylı caz daha organikti, daha sıcak ve samimiydi, tespiti sizce ne denli doğrudur?

Sokak her zaman hayatın merkezi olmuştur. Bu durum değişik dönemlerde formal olarak başka biçimler alsa da hiç değişmemiştir. Duke Ellington bir röportajında yaptıkları şeyin caz olduğuna dair hiçbir fikri olmadan caz yaptıklarını söylemiş. Her işin piyasası sokaktır aslında. Daha çarpıcı bir örnek vereyim 1700’ler Şeyhülislam Esad Efendi’nin bestekar listesinde köle bestekarlar var. O dönem İstanbul’da insanlar müziği evlerdeki doğal konsevatuarlarda üretip paylaşmışlar ve ona göre estetik bir form çıkmış. Özellikle kurumsal yapı belli bir oranda katılık getiriyor her disipline. Bunu hayatla entegre edebilen kurumlar yön verici olurken, hayatın gerekliliklerine direnç gösterenler kayboluyor.

Daha önce bu konudaki yazınız Dark Blue Notes’da yayınlanmıştı. Lenox Caz Okulu‘ndan bu yana, caz eğitimi ilerledi diyebilir miyiz?

Caz eğitimi litreratür olarak çok ilerledi fakat müzikle bütünleşme süreçlerine ait bilişsel pedagojik form çok arkaya itildi. Özellikle eğitim kurumlarının endüstriyelleşme süreçleri belli bir aşamadan sonra teknik içeriğe daha önem vermeye başladı. Bu durum teknolojik gelişmelerle birlikte enformasyon kalabalığına yol açtı. Bu bağlamda pedagojik içerikler teknik bilginin nasıl içselleştirileceğine dair bir yol haritası vermekten uzaklaştı. Şu anda geldiğimiz noktada enformasyon içeriğine ait ciddi bir birikim olmasına rağmen tatmin edici bir süreç sunamayan bir kurumsal kūltürün içerisinde yaşıyoruz.

Biliyorum ki, öğretim görevlisi olduğunuz Kadir Has Üniversitesi’nde caz eğitimi konusundan yeni bir hedef konuldu. Geçmişte var olmuş ya da hala aktif olan caz eğitim kurumlarının tedrisatına ve usüllerine hakimsiniz. Kadir Has’ta neleri farklı yapmayı planlıyorsunuz?

Şu anda öğrenciler teknik içeriğe çok hızlı bir şekilde ulaşabiliyorlar. Sadece teknik içerikle ilişki kurduğunuz zaman sizi pek ciddiye almıyorlar. O yüzden bilgiyle duygusal, zihinsel ve fiziksel bir şekilde nasıl ilişki kurulacağına dair bir form kazandırıp bu formla hayatlarının maddi ve manevi yönlerini yönetebilmelerine dair bir anlayış sunmak istiyoruz. Bu bağlamda üretim süreçlerine ait teknik ve içerik bilgisini bugünün dünyasına uygun bir fomda kazandırdıktan sonra okul sonrası süreçte endüstriyel ve akademik dünyayla nasıl ilişki kurabileceklerine ait organik modelleri kazandırmak istiyoruz.

Yan dal kursları şu anda açıldı, değil mi? Dersleri sıralayabilir misiniz?

Evet şu anda eğitim başladı. İlk dönem, Caz ve Güncel Müzik Tarihi, Kulak Eğitimi, Müzik Teknolojileri; ikinci dönem, Temel Müzik Eğitimi, Doğaçlama ve Yeni Medya için Müzik. (Detaylı bilgi BURADA)

Yan daldan ana dala geçiş sürecini nasıl öngörüyorsunuz?

Şu anda yan dal sürecine başladık. Bu süreci iki sene ön görüyoruz. Bu süre zarfında ana dala geçişin basamaklarını düzenleyip en işlevsel ve uygun formu öğrencilerimize sunmak istiyoruz.

■

Güç Başar Gülle’nin Dark Blue Notes’daki yazıları BURADA.

Güç Başar Gülle ile RÖPORTAJ.

Güç Başar Gülle’nin son albümü Synthetic Vision tanıtım yazısı BURADA.